“ҚОЧИНГЛАР, СЕЛ КЕЛЯБДИ!”...

 

“ҚОЧИНГЛАР, СЕЛ КЕЛЯБДИ!”...

             

   Мухбирлик йўлидаги мулоқотлар, тасодифий воқеалар тўғрисида 1987 йилда,  катта тиражда (40 минг нусха) чоп этилган “Мен редакцияданман” деган китобчамда сўз юритганман. Бу асар кейинчалик “Мен мухбирман” номи билан ҳам нашр этилди.

   Аммо “Фарзандга ўгитлар” китобимда ҳам журналистик  саргузаштларини четлаб ўтмаган эканман.

      Улардан бирини эътиборингизга ҳавола этгим келди.

 АМИР ТЕМУР МАКТУБИ ҲАҚИДА

“ Малик Реди Франса

               Сад ҳазор саломатӣ ва орзумандӣ аз ин муҳибби худ қабул фармоед. Бо чунин орзумандии бисёр баъд аз таблиғи адъия ба ҳайати оли русул маълум мешавад, ки кафар(”роҳиб” – Н.М.) Франкаси  таълимдеҳ бар ин тараф расид ва макотиби маликонро овард. Некномӣ ва азамату бузургвории амири кабирро арза кард. Азаматпаноҳӣ маълум шуд ва низ тақрир кард, ки лашкари амин равона шуда, душманони моро ва шуморо қаҳр ва забун кард.

             Минбаъд ходими ҷавон баъд аз ки ба хизмат тақрир шуд, ҳар чӣ воқеъ шавад акнун ба рафъ кўшад. Умедворем, ки доимо макотиби ҳумоюн беҳ шавад ва аз саломатии амири кабир боз моро тасаллии хотир ҳосил ояд. Дигар мебояд бозаргиёни шумо дар ин тараф фарангиён шаванд. Ончуноне, ки эшонро азиз ва мукаррам созем ва бозаргиёни мо бар он тараф руҷўъ созанд то эшонро азиз ва мукаррам созанд ва бар эшон касе зўрмандӣ накунад”. 

   

Таржимаси:

 

 

                   АМИР ТЕМУР МАКТУБИ  ҲАҚИДА

    Соҳибқироннинг 1402 йилнинг 1 августида  Франция қироли  Карл олтинчига  йўллаган мактуби ҳақида ёзган эдик. Мазкур хат ҳозир Самарқанддаги Улуғбек музейида сақланмоқда. Уни Ислом Каримовга фарангларнинг собиқ президенти туҳфа этганди.

  Мактуб бир саҳифадан иборат бўлиб, араб алфавитида, форс-тожик тилида ёзилган, хотимасида Амир Темур муҳри босилган. Тарихчи  дўстимиз Нўмон Маҳмудий матнни  ўзбекчага ағдарган экан; уни эътиборингизга ҳавола этамиз.

                                 Малик  Реди  Франса

             Ўз муҳибингиздан юз минг (бор) саломатлик ва истакларимизни  қабул  қилинг. Роҳиб (монах) Франкас (Франческо) биз томонга  келди  ва маликнинг  мактубларини етказди. Улуғ      амирнинг яхши ниятлари  ва музаффарлигини  маълум  қилди. Қўшинларингиз  бизнинг ва сизнинг душманларимизни мағлуб қилганлиги маълум бўлди ва   тушунтириб  берди.

              Бизнинг  истагимиз – ҳумоюн мактубларингиз доимо келиб турсин ва сизнинг саломатлигингиз  устиворлиги  ҳақида хабар етказсин, токи    бизнинг хотиримиз  тасалли топсин. Бундан  буён,  сизнинг  ва  бизнинг одамларимиз ўзаро бориш-келиш  қилсинлар, тижорат  ишларининг  фойдали  бўлишига  эришайлик. Савдогарларингиз  биз томонга  келсинлар, биз уларни  азиз ва мукаррам  тутгаймиз, чунонки, бизнинг савдогарларимиз сиз  томонга борсинлар ва уларни азиз ва мукаррам тутгайсизлар ва ҳеч ким уларга  зўравонлик  қилмасин.

  

1 ҚИСМ: НОМА № 3. НОМА № 4

 КАЛВАК МАХСУМ НОМАЛАРИ

1 ҚИСМ: НОМА № 3. НОМА № 4

НОМА № 3

Пайшанба бирла жума ўтди. Аввал худога шукроналар ўқуб, бундоқ фароғатдан бенасиб қилмагайсан, ямон ҳамроҳ, ҳамхона офати жондур, андин ўзинг сақла, дедим, аммо билурсизларким, бандаси беқаноатдур, ношукурдир. Уч шаби рўз кечган эрди зиқ бўлдим, дилим косаси ҳасратга тўлди. Тағин тангрига илтижо этдим: «Москов шаҳринда забони узилган гунгга, қулоғи қирқилган карга айлантириб қўйма. Ғариблик бирла мусофирлик азоби устихондан ўтди. Бир сўфитабиат ҳамроҳ юборким, ул мўмин бирла адолат, диёнат ва охират ҳақинда суҳбатлар қурайлик». Иншооллоҳ, оҳу- зорим осмону фалакка етди чоғи, эшик нозиктаъблик бирла тақиллади. Бирор заифа келдиму, номаҳрамлик бўлмасун деб, яктагимни елкамга олдим. Магар заифа бўлса, қандоқ муомила қилурман, деб андишаларга бордим, то ҳаттоки шайтони лайн каминани ножоиз йўлларга бошламоқ пайида ҳам бўлди, лек гуноҳга юз ўгурмасликка қарор айлаб эшик очдим. Остонада денглар, эмди қиличдай хушқомат бир йигит турур эрди. Эҳтиром сақлаб: «Ассалому алайкум, устози муҳтарам», деди. Ўзга осмон тагинда она каломни эшитмоқ – бисёр ҳузурбахш ҳамда серҳаловат эрди; дилим завқ олиб, қарочуғимда ёш айланди. «Ваалайкум ассалом!» дедим фақир ҳам қироат бирла. Ногаҳоний шогирд қучоқ очиб, каминани бағрига босди. Дедики: «Сиз муҳтарам зотни фалон йилдан бери билурман ва эҳтиромим бисёрдур. Зеро, сизни кўрмоқликдан сарбаланд-у сарафроздурман!» Бисёр ва боз бисёр мамнунлик топдим.

 КАЛВАК МАХСУМ НОМАЛАРИ

НОМА № 1

Бисмиллоҳи-р раҳмони-р раҳим!

Ушбу номаи безабонни узоқ Москов шаҳринда мусофирчилик ситамин тортиб турғон Абу Найнов ибн Махсум ва дағи Калваки Самарқандийдан деб биладурсизлар.

Каминани инчунин, Калвак Махсуми Маҳалла деб ҳам атайдурлар. Боиси Самарқанд илкиндаги деҳамиз Маҳалла аталур ва хусусан шаҳарликлар мардумларимизни андак афанди, анди билиб, латифа тўқумоқни хуш кўрурлар. Боз: каминаи камтаринни Калвак Махсуми эккинчи ҳам деюрлар. Боиси Абдулло Қодирий ҳазратлари бино этган Калвакдан нақ юз йил сана ўтуб дунё кўрганман ва бузурглар ҳар шунча ўтуб дунёга келурлари башорат этилғондур