воскресенье, 28 июля 2024 г.

ФОҶЕА

Нусрат РАҲМАТ

Ба Миршариф Хӯҷев бахшида мешавад

1

  Оё шумо боре ба занони заҳру заққум, нафрат ва ғазабаш дар як ҷой муҷассамшуда дуҷор шуда,  гоҳо ба  дуои бади нестдарҷаҳони онҳо эътибор додаед, аниқтараш,  мағзи онҳоро шикаста дидаед? Ба фикрам, тадқиқотчиён  дар байни мардум гашта, ҳамчун суруду тарона, зарбулмасалу  мақол,  чистону афсона дуои бади мардумиро ҳам  ҷамъ кунанд,  бад намешавад.

  Модаркалонам  (модари модарам) гоҳ-гоҳ  падарамро бо  ибора ва ташбеҳҳои нав ба нав  дуои бад карданашро шунида, ба чунин хулоса омадаам ман. Аксари онҳо дар  ёди ман сахт нақш баста  мондааст:

ЭНГ АШАДДИЙ КАЛЛАКЕСАР

 Чикатило!

Бу совуқ фамилия ҳойнаҳой қулоғингизга чалинган чиқар 1991 -1992 йиллар давомида ана шу хунхўр ҳақида ёзмаган газета–журналлар кам
қолди. Туғри, ахборотлаар бир–биридан фарқ қилар: рўзномалардан бири Чикатило йигирмадан
ортик қиз–жувонни зўрлаб, кейин чавақлаб таш- лаганини ёзса, ўзгаси анна шу рақамни ошириш
ёки қуюқроқ ранг бериш пайида бўларди. Жиноят
тафсилотлари ҳам шунақа: хақиқат билан афсона ўртасидаги чизиқни ҳамиша ҳам илғаб бўлмасди.

четверг, 18 июля 2024 г.

НООМАДЙ


(Қиссаи воқеӣ)

  Чӣ аз ҷиҳати  ҷуғрофӣ, чӣ табиӣ ва чӣ  иҷтисодӣ тақдир ба ҷағалбойиҳо дасти росташро дароз кардааст гӯем, муболиға намешавад.   Аз болои  кӯҳ, обест равон, ки  ба  санги  як осиёбро гардонидан кувваташ мерасад ва  зимистону тобистон ҷорист. (Баҳорон ба аспи ҷаҳл савор шуда, роҳ ва пулҳоро вайрон карданаш хуб нест,  албатта).  Он тарафаш ба шаҳр ҳам наздик. Ягон санг пасттар  шоҳроҳе мегузарад, ки  ду вилоятро ба ҳам пайваст мекунад.

  Ҳамаи инро ба эътибор гирифта, агар ҷағалбойиҳоро  кӯҳ ҳам, шаҳр ҳам таъмин мекунад гӯем, хато намешавад. Дар замони шӯроҳо гарчанд деҳа гоҳ ба тасарруфи лесхоз (хоҷагии ҷангал), гоҳ ба   ихтиёри колхоз (хоҷагии ҷамоавӣ) гузашта истода, зиндагии мардуми ин ҷой аз ҳамсояҳо чандон фарқ накунад ҳам, бо  як қонунияти дохилӣ мегузашт. Дар ин давр деҳа аз доманаи кӯҳистон  хеле ба пастӣ фаромада,  сатҳи хонаву ҷойҳо васеъ шуданд, бомҳои шиферпӯш пайдо шуданд. Хуллас, “меҳмон”е бо номи “сивилизатсия” дар ин ҷо низ дар накӯфта намонд. Ҳоло онҳоро номбар кардан зиёдатист.

вторник, 9 июля 2024 г.

ОГОҲ ШАВЕД, МАЙДОНИ МИНА!


(Воқеа ва андеша)


  Дар солҳои навадуми садаи гузашта аҳволи давлатамон хеле вазнин шуда монд. Воҳимаи душвории нон ёфтан барои  зиндагӣ авҷ гирифт.  Аз таъмини рӯзгор  ба андеша афтода   аз Тошканд ба Самарқанд кӯчиданро ихтиёр кардем: дар ин ҷой як порча замин дорем, замбӯри асал парвариш карда  зиндагӣ кунем ҳам  мешавад...

  Ман қутиҳои замбӯри асалро бештар  ба кӯҳистони Ургут ва Бахмал мебарам.  Ба сабаби он, ки  дар болои кӯҳ мина мондаанд, подабон ва чӯпонҳо  молу гӯсфандҳои худро ба он ҳудуди хавфнок намедароварданд. Замбӯри асал бошад, аз мина натарсида шаҳд мекашонад. Дар он ҷойҳо бинобар чорво нагаштанаш сабзаву гулҳои кӯҳӣ бисёранд.

МУСАВВИРИ НОМАЪЛУМ

 

 

(Ҳикоя)

  Аҳли маҳала ӯро он қадар хуш намебинанд.  Қариб ҳар сол  иваз карда истодани мошинааш ва  бо ҷиҳозҳои хориҷӣ пур шуда истодани  хонааш аз пули ҳаром  омада истоданашро ҳама медонад.  Ба ҳамаи ин нигоҳ накарда ба назди ӯ омада меистанд, ба вай илтифот доранд. Охир киро ташвише нест? Ба яке ғишт, ба дигараш ангишт зарур шуда мемонад. Писари касеро дар суд ҳимоя кардан лозим, касе мошина харида натавониста сарсон. Ба иҷрои ин корҳо вай устухон надорад: ошноҳояшро  ба кор меандозад,  дар ҷанг “хун рехтанашро” пеш мекунад.  Инҳо ҳам ба кор наояд ба ҷойҳои дахлдор менависад.

  Сардори бригадаи хоҷагии ҷамоавие ки дар шафати шаҳр мебошад, тамоми тобистон ба хонаи ӯ меваю сабзавот фиристода меистад. Дар авҷи пухту паз худаш меояд ва аз  супорида натавониста истодани маҳсулоташ  арзи ҳол мекунад. Ин вақт ҳамин одам вагони алоҳида гирифта дода, мушкили ӯро осон мекунад. 

пятница, 5 июля 2024 г.

 

МУҲТАРАМ МУХЛИС МЕН САКСОН УЧГА КИРДИМ.



    ЭНДИ АВВАЛГИДЕК, ЧАҚҚОН КЛАВИШ ТЕРОЛМАЙМАН, БЛОГИМГА ЯНГИ МАҚОЛАЛАР ЖОЙЛАШТИРИШГА ҚИЙНАЛАМАН. АММО СИЗ БИЛАН БИРГА БЎЛИШ ИШТИЁҚИ СУСАЙГАНИ  ЙЎҚ.

   СИЗ САҲИФАЛАРИМНИ ТАРК ЭТМАСЛИГИНГИЗ УЧУН АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАРНН АЙТИБ ҚЎЙГИМ КЕЛДИ. МАЗКУР БЛОГНИ 2009   ЙИЛИ ОЧГАНМАН. ҲОЗИРГАЧА УНГА 700 ДАН КЎПРОҚ   МАҚОЛА ЖОЙЛАШТИРДИМ. НАСР. НАЗМ. ПУБЛИЦИСТИКА. ШЕЪРИЯТ... ХУЛЛАС ҲАММАСИДАН БОР.

 

  ЎҚИШНИ, АВВАЛ МУНДАРИЖАГА ҚАРАБ, ТАНЛАБ, ЎҚИШИНГИЗНИ СЎРАГАН БЎЛАРДИМ. БЛОГНИ ОЧИШИНГИЗ БИЛАН  КОМПЬЮТЕРДА МАЗКУР РЎЙХАТГА КЎЗИНГИЗ ТУШАДИ. АММО ТЕЛЕФОНДА ЎҚИШ УЧУН ЭКРАНГА БАРМОҚ ТЕГИЗИБ, УНИ ИЗЛАШГА ТЎҒРИ КЕЛАДИ.

   АГАР СИЗ ИНСОННИНГ РУҲИЙ ҲОЛАТЛАРИ, КЕЧИНМАЛАРИ, ТАҚДИРИ БИЛАН ҚИЗИҚСАНГИЗ, КИТОБЛАР ВА ҲИКОЯЛАРНИ ВАРАҚЛАНГ. ҲИКОЯЛАР БИР НЕЧА ТИЛЛАРГА ТАРЖИМА ҚИЛИНГАН ВА ЯХШИ БАҲО ОЛГАН. “ШЕЪРИЯТ” БЎЛИМИДА ЁШЛИКДА  ЁЗГАН МАШҚЛАРИМ БОР. “КАЛВАК МАХСУМ НОМАЛАРИ”. “ЖУМАНАЗАР АКА САРГУЗАШТЛАРИ” ЛАБИНГИЗДА ТАБАССУМ ПАЙДО ҚИЛИШИГА ИШОНАМАН.

 “ЎЗБЕКЧА СОЛНОМА”ДА ПУБЛИЦИСТИК МАҚОЛАЛАР, САЁҲАТНОМАЛАР, ХУЛЛАС, ЁЗГАНЛАРИМНИНГ БАРИ.  

 "ВИДЕО" УЧУН САРФЛАГАН ВАҚТИНГИЗГА АЧИНМАЙСИЗ ВА УЛАР БИЛАН  "ЮТУБ"ДАГИ КАНАЛИМ ОРҚАЛИ ҲАМ ТАНИШИШИНГИЗ МУМКИН.

   БЛОГИМДА ўЗБЕК ТИЛИДАН  ТАШҚАРИ РУС, ИНГЛИЗ,  ТУРК, ТОЖИК ТИЛИДАГИ АСАРЛАР  БОР. 

  "МАҚОЛАЛАР" БЎЛИМИНИ ОЧСАНГИЗ, АНЧАЙИН ЖУРЪАТЛИ МУХБИР БЎЛГАНИМГА ИШОНЧ ҲОСИЛ ҚИЛАСИЗ,

  АГАР СИЗ ХОРИЖДА БЎЛСАНГИЗ, ЁЗГАНЛАРИМ ВАТАН ЭПКИНИНИ ЕТКАЗАДИ; ЮРТДА БЎЛСАНГИЗ, ДИЛИНГИЗГА ҚУВВАТ, ИШОНЧ, САЛОҲИЯТ АТО ЭТАДИ. 

       КЎНГИЛГА ЎТИРИШГАНЛАРИНИ ЯҚИН КИШИНГИЗГА ҲАМ ТАВСИЯ ЭТИНГ.

   ЭҲТИМОЛ, ФИКР ҲАМ БИЛДИРАРСИЗ.(БУ- КАМИНА УЧУН ЖУДА МУҲИМ.)

   БИР-БИРИМИЗНИ ТАРК ЭТИШГА ШОШИЛМАЙЛИК!!!

четверг, 4 июля 2024 г.

Қошиқлар қироли


 

Мукофот


 

ХЕШУ ТАБОРӢ ЁКИ ФАЛСАФАИ ВАДИМ

                      (Ҳикоя)

             Ба Юсуф Абдуллоев бахшида мешавад.  

  Ҳамаи ин дилсиёҳӣ аз ҳамон шанбеи нохуш, ки  аз бинии  Кӯҳзод хун шорида буд,  оғоз ёфт. Аввал худаш ҳам,  дигарон ҳам ба  ин  эътибори ҷиддӣ надоданд. Аммо хун наистод. Ба биниаш пахта монд. Сарашро боло карда хобид – хун ба ҳалқаш гузашта аз даҳонаш омад. Соҳибкор “ёрии таъҷилӣ” даъват кард. Духтур кордон  будааст – сари ӯро боз ҳам баландар карда хобонд, ба биниаш  пахтаи ба пероксиди водород намкарда,  ба паҳлуяш латтаро ба оби хунук  тар карда монда буд, ки  хунравӣ бозистод. Баъд вай фишор хунро чен кард.

  - Дар ҷояш, - гуфт ӯ худро сабук ҳис карда. – Биниатонро ба ягон  ҷой зада нагирифтед? Наменӯшед? Намекашед?

  Ӯ бо маънои инкор сар ҷумбонда истод. – Ба гармо нагардед, биниатонро сахт наафшонед, - гуфт духтур,  рафта истода. Агар боз хун равад, ба хобонидан рост меояд. Ҳангоми бемории ҷигар низ ҳамин хел шуданаш мумкин. 

  Шояд бо сабаби  бисёр рафтани хун бошад,  ӯ хеле беҳол шуд ва бори аввал дар бораи марг фикр карда монд. Кайфияташ  андаке дигар шуд. 

  Як ҳафта нагузашта ин ҳолати дилро мағшушкунанда боз такрор шуд. Ин дафъа духтурро беҳузур накарда,  ба биниаш пахтаи бо дору намкарда гузошта, ба пешонааш ях барин латтаи сард гузошта буд, ки хун бозистод. Рафта-рафта дар ҷигараш дарди рутубатноке пайдо шуд.  Ӯ ба чунин хулоса омад: “Ба ватан баргаштан лозим”.

  Ӯ дар  ин ҷой шифо ёфтан  хеле гарон буданашро шунида буд. Бинобар ин аз паи ба диёри худ баргашта муолиҷа кардан шуд. Ба сараш муддаои на чандон қатъӣ,  вале муҳим:  “Ба ҳар ҳол,  ҷойи худам, хешу табор аз ҳолам хабардор мешаванд,  сиҳат шуда равам, боз баргашта меоям” низ пайдо шуда.. Бар боло ин духтараш Шабнам қадрас шуда,  дар ин мулки бегона ба шавҳар баромадани ӯро тасаввур карда наметавонист.

 

                                       ФИРДАВСИЙ  ВА МЕН  ЁКИ ...