Эътибор берганмисиз:
одамлар бой бўлишни исташади, аммо бойларни
ёмон кўришади;
амалдор
бўлишни исташади, аммо бошлиқларни ёқтиришмайди;
“Яшасин,
демократия!” дейишади, аммо демократлардан хавфсирашади;
олдинги сафда бўлишни хоҳлашади, аммо олдинлаб кетганларни тартибга
чақиришади.
Маҳмудхўжа Беҳбудий ва унинг сафдошлари
анчайин олдинлаб кетган кишилар эди.
Уларни шунчаки тартибга чақиришмади, балки
аксарини Сталиннинг Сибирда қурдирган машъум
авахтахоналарида чиритишди, нокас ғаддорлар!
“Инсон
боласига қулоқ солмайдиган, қулоқ солишни истамайдиган ҳукуматдан, замондан
Худонинг ўзи асраган бўлсин!” ( Чингиз Айтматов)
Жафокаш халқини билим ва маърифатга
даъват этгани учун шундай қаттол
қисматга мустаҳиқ этишди бечораларни. Бу
бахти қаро боболаримизни чоризм ҳам, большевизм ҳам, ўзимизнинг уламо-ю, катта-кичик замон зўрлари ҳам, “душман”, “кофир” деб эълон қилишдан
чарчашмади...
“Ўқи! Болаларингни ҳам ўқит!” дейишгани учун
бечора жадидларни отишди, осишди, қамоқхоналарда чиритишди.
Беҳбудий ҳазратларини қирқ тўрт ёшларида ваҳшийларча сўйишди. Бу ҳам етмаганидек,
йиллар ўтиб, тақсирга “халқ душмани” деган тавқи лаънат тақишди. У кишининг
сафдошларини ҳам...
Қисса кўтоҳ, тақдир уларнинг барига узлуксиз
чап қўлини чўзди.
Лекин
улар эътиқодларидан тонмадилар. Беҳбудий ўлими олдидан “Туркистон болаларини илмсиз қўймангизлар!”
деб нидо этди. Жонини сақлашни, яқинларини ўйламади...
Шакурий домла Тошкент қамоқхоналарида жон бердилар. Шўрликнинг қабрлари
йўқ.
Саидризо Ализода Россиянинг Владимир шаҳри қамоқхонасида
оламдан ўтди. Набираси унинг хокини
келтириб, Самарқандда дафн эттирди.
