АМАКИ ХИРСКАШ

 

АМАКИ ХИРСКАШ

 

Нусрат РАҲМАТ

(Ҳикоя)

— Мо қад-қади дарё  меравем, — гуфт хӯҷаин.

Хирс чун одат чизе нагуфт. Сукут аломати ризо буд.

Онҳо лаб-лаби шоҳкӯчае мерафтанд, ки ҷараёни ҳаракати мошинҳо лаҳзае ҳам қатъ намегардид, роҳашонро дигар карданд: ба соҳили дарё гузашта, ба боло ҳаракат каранд. Ин номусоид ва душвор буд: аз пеш ботлоқҳои зиёд ва тӯқайзорҳҳо мебаромаданд ва  аз болои онҳо ё аз паҳлӯяшон гузаштан лозим меомад. Дар соҳил чизҳои хӯрданбоб ёфт мешаванд — санҷид, олучаи ёбоӣ, себ... Баъзан аз рӯ ба рӯйи онҳо чайлаҳои деҳқонон баромада мемонд, онҳоро бо нон, харбуза ва дигар хӯрокиҳо зиёфат мекарданд. Ва хирс нафсашро бо решапояҳои гуногун, тухми паррандаҳо ва ҳайвонот қонеъ мегардонд.

Аз хӯҷаин ҳамеша бӯи нон меомад (ӯ дар миёнаш нон баста буд). Саховатманду хушфеъл буд хӯҷаин: камарбандашро кушода, ба миёна мегустарид ва онҳо нонро дар об тар карда мехӯрданд.

 НОХУШ  МАНЗИЛГОҲ

     Мухбирлик - ёзувчи учун энг яхши мактаб. Газета, журнал, телевиде-ние ёки радиода ишласангиз, - касбу кор тақозаси билан қаерларга бош суқ-майсиз, кимлар билан мулоқотда бўлмайсиз?!

     Вилоят газетасида ишлаб юрган пайтларимда жасадлар қаторлашти-риб қўйилган моргга ҳам; жиннихона, қамоқхонага ҳам кириб чиқишимга тўғри келган.

     Моргга кирганимни эсласам, ҳамон этим жўнжикиб кетади.

         Шифохона этагида жойлашган бу пастқам бино ўша пайтларда жуда хароб бўлиб, пойдеворидаги ғиштлар емирилган, шувоқлари кўчиб кетган эди. Бу бинони таъмирлашди, мармар қопламалар билан зеб беришди, аммо у ҳамон нохуш ва совуқ! Чунки у - морг! Бир шоир бу иборани: "Марҳумларнинг охирги роҳат гўшаси", деб шарҳлаганди. Уни маргхона ҳам дейишади. (Марг: тожикча -ўлим дегани).

Кахетия тупроғи

 

Кахетия тупроғи

«…Ҳей, қара! Бу тупроқ вақт келди, мени ағдар, дейди. Бу, бу энди урушни қўй, менга уруғ соч, дейди… Вақт келди, дейди… тупроқ!

«Солдат отаси» фильмидан

 Грузия! У табиат бор саховатини тўккан бой дастурхонга ўхшайди. Унинг тупроғи минералларга бой, кафтга олсангиз, ноннинг мағзини эслатади. Қора денгиздан кўтарилган буғ ёмғирга айланиб, уни доим намиқиб туради. Бу замин инсонга сершарбат узум, йирик баргли чой, олтинранг лимон, апельсин, мандарин инъом этади.

Кавказда саратонда ҳам қуёш борлиққа олов пуркамайди. Қишда эса тупроқ умуман музламайди. Йилллик ўртача ҳароратнинг 15 даража иссиқлиги ҳам иқлимни ғоят мўътадил қилади. Бу ерда қишлоқ хўжалик ишлари ҳам ўзгача қурилган.

Республикада Қишлоқ хўжалик министрлиги тугатилганлигига анча вақт бўлди. Қишлоқ хўжалиги билан бевосита ва билвосита боғлиқ корхона, муассасалар агросаноат бирлашмаси ихтиёрига ўтказилган. Колхоз ва совхозлар ўзларининг вино заводлари, ҳунармандчилик комбинатларига эга.

Биз Грузиянинг жанубидаги ўнлаб районларни ўз ичига олган Кахетия хўжаликларида бўлдик. Шунда РАПО ҳақида бўлаётган қизғин баҳсларнинг устидан чиқдик. Айрим хўжалик раҳбарлари бу усулга ўтиш ҳеч нарсани ўзгартирмаслигини очиқ-ойдин айтишса, кўпгина мутахассислар агросаноат комплекси кучларни бирлаштиришини, планлаштиришнинг самарадорлигини оширишини исботлашга уриндилар. Ҳар ҳолда, ким ҳақ, ким ноҳақ – буни келажак кўрсатади. Лекин бундай баҳслар ва очиқ фикрлашувларнинг бўлиб тургани яхши!

Грузияда жами экин экиладиган ерлар бир миллион гектарга, етар-етмас. Суғорма деҳқончилик қиладиган майдонлар беш юз минг гектардан ошмайди.

"МЕН ЖУРНАЛИСТМАН" КИТОБИДАН

 

"МЕН ЖУРНАЛИСТМАН" КИТОБИДАН

МАУГЛИ

         Вилоят газетасида чоп этилган илк мақоламнинг тафсилоти ғалати бўлган: агрономия куллиётининг иккинчи курсида ўқирдим. Тупроқшу-нослик фанидан дарсга кирган аспирант кулнинг, ҳа, одий ростмона кул-нинг бебаҳо ўғитлигини, унинг таркибидаги калций моддаси ҳосил тугун-чаларини сақлаб қолишини айтди.  Мен учун бу янгилик эди: ундан бош-қаларни ҳам ҳабардор қилгим келди ва қўлимга қалам олдим. Иккаламиз-нинг фамилиямизни кўриб, аспирант қувонди, сўнг мақолага кафедра му-дирининг ҳам исм-шарифини тиркашни таклиф этди.

         Орадан ўн кунлар чамаси ўтар-ўтмас, мақола босилиб чиқди: унда сарлавҳа ҳам, рақамлар ҳам жойида эди-ю , менинг фамилиям кўринмас-ди - фақатгина доцент билан аспирантнинг имзоси қолганди.

         Ҳамкурсларимга бу мақолани мен ёзганимни айтиб, мақтанган эдим, улар каминани меровликда айблашди. Шундан кейин тахририятга бориб, бунинг сабабини билишга қарор қилдим. Аммо газетанинг бўлим мудири бу ҳаракатимни беандишаликка йўйди.

         - Энди доцент билан аспирантнинг имзоси турганда, студент...га бало борми", демоқчи бўлди-ю, уёғини айтмай қўйақолди.